ဓမၼဒိဌာန္က်က်ေတြးၾကည့္္သင့္ၾကပါ၏။

ေခတ္ႀကီးကအြန္လုိင္းေခတ္ ဆုိေတာ့ တေန႔ တစ္ေခါက္ႏွစ္ေခါက္ေလာက္ေတာ့ အီးေမးထဲအလွ်ံပယ္ဝင္လာတဲ့သ တင္းေတြ၊ ေဆာင္း ပါးေတြ၊ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြ၊ ေၾကာ္ျငာေတြထဲက စိတ္ဝင္စားစရာေတြ ကုိဖတ္ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိန္ရတဲ့ အခါေတာ့ လည္း စိတ္ဝင္စားတဲ့၊ ေတြးမိတဲ့ အေၾကာင္းအရာေလးေပၚမွာ စာေကာက္ေရးျဖစ္၊ ေဆြး ေႏြးျဖစ္ပါတယ္။ အခုလည္း အမ်ားဒကာေျပာေနၾကလုိ႔ ရခုိင္ျပည္တြင္းကလူမ်ိဳးေရးကိစၥ သိမိ ၾကားမိ ေတြးမိ တာေလး ေရးလုိက္ရပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လူမ်ိဳးစုမ်ားအေရး စဥ္းစားၾကတဲ့အခါမွာရခုိင္ျပည္တြင္းက ဘဂၤါလီလုိ႔ ရခုိင္မ်ားကဆုိတဲ့ (ရုိဟင္ ဂ်ာ) ဆုိသူေတြရဲ႕ အေရးကလည္း ျခြင္းခ်န္ထားလုိ႔မရဘူးဆုိတာ ၁၉၉၀-၉၁  ခုႏွစ္ေလာက္က မာနယ္ ပေလာ မွာ ရခုိင္ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဗဟုိတရားရုံးေရွ႕ေနႀကီး ခုိင္ေစာထြန္းနဲ႔ လူမ်ိဳးစုအေရး စကားစပ္မိေျပာဆုိ ေဆြးေႏြးမိၾကတုန္းကတည္းက ျမင္မိခဲ့ပါတယ္။ တခ်ိန္တုံးကေတာ့ (ရုိဟင္ဂ်ာ)ဆုိတာေကာ သူတုိ႔ရဲ႕ဒုကၡသုကၡ ေကာ၊ ျမန္မာျပည္သူ အမ်ားစုက မသိၾက၊ (အထူးသျဖင့္ ဦးေနဝင္းရဲ႕အေမွာင္ခ်ေခတ္ မ်ိဳးဆက္လူငယ္မ်ား က ပုိ၍မသိၾက) မၾကားဖူးၾကပါဘူး၊ သိၾကသူအနည္းအက်ဥ္းတုိ႔ကလည္း၊ သာမန္အားျဖင့္ေတာ့ ဒါ ရခုိင္ျပည္ တြင္းကိစၥ၊ ရခုိင္ေတြသာ အသိဆုံး၊ ရခုိင္အမ်ိဳးသားေတြကဘဲေျဖရွင္းရမဲ့ကိစၥဆုိၿပီး ဖာသိဖာသာေနၾကပါတယ္။ အခုေတာ့ သူတုိ႔ကိစၥဟာ ႏိုင္ငံတကာမီဒီယာေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာအစုိးရေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ ေတြ၊ အဲန္ဂ်ီအုိေတြ၊ အျပင္ ကုလသမဂ အထိပါသိလာၾကပါတယ္။ မသိတာေတြ မသိသလုိေပ်ာက္ ကြယ္မ သြားဘဲ၊ သိလာတာကုိက သတိမူသင့္ အေလးထားသင့္ တဲ့အခ်က္လုိ႔ဆုိရမွာပါ။  

တဖက္မွာေတာ့ သူတုိ႔ေတြရဲ႕ ဒုကၡသုကၡကုိ စာနာသူေတြ ႏိုင္ငံတကာ အသုိင္းအဝုိင္း မွာေကာ ျမန္မာလူမ်ိဳး ထဲမွာပါပုိ ပုိလာတာ ေတြ႔ျမင္ေနရပါတယ္။ ရခုိင္အမ်ိဳးသားေတြေတာင္မွ (ရုိဟင္ဂ်ာ)တုိ႔ရဲ႕ ဒုကၡ သုကၡကုိ အမ်ားနည္းတူ စာနာမွဳရွိ ၾကပါတယ္လုိ႔ေျပာရင္ လြန္ရာက်မယ္မထင္ပါဘူး။ တဖန္ ဒီ(ရုိဟင္ဂ်ာ)ေတြဟာ ရခုိင္ေတြနဲ႔ တေျမထဲေန၊ တေရထဲေသာက္၊ ရခုိင္ျပည္တုိးတက္ေရး၊ ရခုိင္ျပည္အေရးကုိအတူတကြေဆာင္ရြက္ ၾကရမယ္လုိ႔ သေဘာပုိက္ထားတဲ့ ရခုိင္ေခါင္းေဆာင္ မ်ားလည္းအမ်ားအျပားရွိၾကပါတယ္။ ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရး ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ခုိင္မုိးလင္းရဲ႕တပ္ထဲမွာ (ရုိဟင္ဂ်ာ)ဆုိ သူမ်ားပါဝင္ခဲ့တာရွိတယ္လုိ႔ဆုိတယ္၊ ဥကၠဌ ခုိင္မုိးလင္း က်ဆုံးမွဳနဲ႔အတူ သူတုိ႔ေတြလည္း ရခုိင္ျပည္အတြက္ အသက္ေပး ခဲ့တာေတြရွိတယ္၊ ဦးေက်ာ္လွက အဲမ္အယ္လ္ အုိ ဆုိၿပီးေျပာင္းမဖြဲ႔ခင္၊ ေအအယ္အုိ (Arakan Liberation Organization)ကုိဖြဲ႔တယ္။ အဲဒီမွာ ရခုိင္ ဗုဒၼြဘာသာေတြ နဲ႔ေပါင္းဖြဲ႔ ခဲ့တာလုိ႔ဆုိတယ္။

စစ္အစုိးရကုိျဖဳတ္ခ်ၿပီးဒီမုိကေရစီ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး၊ ရခုိင္ျပည္အေရး ကိစၥေဆာင္ရြက္ေရးေတြမွာ ရခုိင္ျပည္ အ တြင္းက အင္အားစုမ်ားျဖင့္ စုစည္းေဖၚေဆာင္ရမယ္လုိ႔ ယူဆထားပုံရတဲ့ NUPA အဖြဲ႔က (ရုိဟင္ဂ်ာ)အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ မဟာမိတ္ဖြဲ႔ထား တာရွိသလုိ၊ (ရုိဟင္ဂ်ာ)ဆုိတဲ့ နာမယ္က တက႑ထား၊ သူတုိ႔ဟာ ႏွစ္ေပါင္းရာနဲ႔ခ်ီၿပီး ရခုိင္ ျပည္အတြင္းမွာ အတူေနလာၾကတဲ့ သူေတြျဖစ္တယ္။ လူမ်ိဳးမတူ၊ ဘာသာမတူတာက အေၾကာင္းမဟုတ္ ၿငိမ္း ၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းရွိဖုိ႔က အဓိကလုိ႔ အယူအဆရွိသူ တသီးပုဂလ မ်ားကလည္ အတူေနၾကဖုိ႔ဝန္မေလးၾကပါဘူးတဲ့။

ကဲ.. ဒါဆုိရင္ ျပႆနာက ဘာတဲ့လဲ။ ေလ့လာၾကည့္ရတာကေတာ့

ဒုတိယ ကမၻာစစ္တုန္းက အဂၤလိပ္နဲ႔ဂ်ပန္စစ္ပြဲရဲ႕ ဘက္ႏွစ္ဘက္ရပ္တည္မွဳအေပၚက ျဖစ္ပြားခဲ့ရတဲ့ လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡ ကုိအေျချပဳၿပီး၊ လူမ်ိဳးမတူ၊ ကုိးကြယ္တဲ့ဘာသာမတူတဲ့ လူမ်ိဳးႏွစ္မ်ိဳးအၾကား အဖုအထစ္ေတြက၊ ေသး လုိက္၊ ႀကီးလုိက္နဲ႔ သံသယေတြႀကီးထြားၿပီး ေပ်ာက္ကင္းေအာင္မကုႏိုင္တဲ့ ေရာဂါဆုိးလုိျဖစ္လာေနတာဘဲျဖစ္ တယ္ ။

ေျပာရရင္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္မွာ အဂၤလိပ္ဘက္ကုိ (ရုိဟင္ဂ်ာ)ဆုိသူေတြက ရပ္တည္တယ္။ ဂ်ပန္ေတြကုိ ရခုိင္ မ်ားကကူတယ္။ ဒါနဲ႕လူမ်ိဳးေရးအဓိကရုန္းျဖစ္ခဲ့တယ္ လုိ႔ဆုိတယ္။ တခါ လြတ္လပ္ေရးရခါနီးေေတာ့၊ ( ရုိဟင္ ဂ်ာ)ဆုိသူ အစြန္းေရာက္ထဲက တခ်ိဳ႕က မူဂ်ာဟစ္ဆုိၿပီး လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္တယ္။ အဲဒီတုန္းက အိႏၵိယ ထဲကေန ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံဆုိၿပီး ခြဲထြက္ဖုိ႔ႀကိဳးစားတဲ့အခါ မြတ္စလင္အမ်ားစုရွိတဲ့ ရခုိင္ျပည္နဲ႔ နယ္စပ္ျဖစ္ေနတဲ့ အေရွ႕ ဘဂၤလားနယ္ကုိ ပါကစၥထဲထည့္ဖုိ႔ စီစဥ္ေနတဲ့အခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွတခ်ိဳ႕လူမ်ိဳးစုေခါင္းေဆာင္ မ်ားကလည္း သီးျခားလြတ္လပ္ေရး ယူဖုိ႔ ေျပာဆုိေနၾကတဲ့ အခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ မူဂ်ာဟစ္ေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕ က လည္း အဲ ဒါကုိအားက်ၿပီး မြတ္စလင္ျပည္ထူေထာင္ဖုိ႔ လုပ္ခဲ့ပုံရတယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ အဲဒါ ဒုတိယကမၻာစစ္ အ တြင္းက ျဖစ္ခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡအရွိန္ မကုန္ေသးလုိ႔ အစြန္းေရာက္တဲ့လူ တစုရဲ႕ အစီအမံျဖစ္တယ္လုိ႔ဆုိ တယ္။ ဘယ္လုိဘဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဒါက ႀကီးမားတဲ့ အဖုအထစ္ျဖစ္ေစခဲ့တယ္။

လြတ္လပ္ေရးရၿပီးတဲ့အခါ ဦးႏုေခတ္မွာေတာ့ ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ေအာင္ႀကီးက မူဂ်ာဟစ္ လက္နက္ကုိင္ကိစၥ သြား ေရာက္ ညွိႏွိဳင္းေျဖရွင္း ခဲ့တယ္။ ဒီမွာ သူတုိ႔က သူတုိ႔ကို ဘဂၤါလီေခၚတာ ကုိမႀကိဳက္ေၾကာင္း၊ ဘဂၤါလီ မဟုတ္ ေၾကာင္း (ရုိဟင္ဂ်ာ)လုိ႔ သာ ေခၚဖုိ႔တင္ျပတယ္လုိ႔ဆုိတယ္။ ဒီတင္ျပခ်က္အရ သူတုိ႔ကုိဦးႏု အစုိးရက ရုိဟင္ဂ်ာ တုိင္းရင္းသားဆုိၿပီး တရားဝင္သတ္ မွတ္ေပးလုိက္ပုံရပါတယ္။ ဦးႏုအစုိးရ အေနနဲ႔ လက္နက္ကုိင္ ေတာ္လွန္မွဳ ကိစၥ ရပ္တစ္ခုကုိ ေျဖရွင္းလုိက္ႏုိင္ေပမဲ့၊ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္တဲ့ ရခုိင္အမ်ိဳးသား တခ်ိဳ႕က ေတာ့ သေဘာမေတြ႔ႏိုင္မွာအမွန္ပါ။

၁၉၆၁ ခုႏွစ္ကုန္ေလာက္မွာ ရခုိင္ျပည္နယ္ေတာင္းတဲ့ကိစၥေပၚလာေတာ့ တခ်ိဳ႕ရခုိင္အမ်ိဳးသားေတြက ခြဲထြက္ ခြင့္ကုိပါ အေျခခံဥပေဒ မွာထည့္ေပးဖုိ႔ေတာင္းဆုိၾကတယ္။ ဒီအေျခအေနမွာ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာေဒသ  က ေဒသ ခံေတြ(အထူးသျဖင့္ ရုိဟင္ဂ်ာေတြ) ႏွင့္ သံတြဲခရုိင္ ေဒသခံမ်ားက ရခုိင္ျပည္ နယ္ထဲကုိ သူတုိ႔ေဒ သ ေတြ မထည့္ဘဲ၊ ျပည္မႏွင့္တြဲဘက္ထားေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိခဲ့ၾကတယ္။ ဒါကလည္း (ရုိဟင္ဂ်ာ) နဲ႔ ရခုိင္တုိ႔အၾကား ရွိေနတဲ့ အဖုအထစ္ အတြက္ ေျမၾသဇာထည့္ ေရေလာင္းေပးသလုိျဖစ္ခဲ့ပုံရတယ္။  ျပည္နယ္မ်ားမဖြဲ႔စည္းမွဳႏိုင္ ေသးခင္မွာဘဲ ဦးေနဝင္း အာ ဏာသိမ္း လုိက္ပါတယ္။

 ဦးေနဝင္း အာဏာသိမ္းၿပီးသည့္ေနာက္ပုိင္းမွာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးနဳႏွင့္ ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးေအာင္ႀကီးတုိ႔ (ရုိဟင္ ဂ်ာကုိ အသိအမွတ္ျပဳေရးေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ၾကသူမ်ား) ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံေနရစဥ္၊ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္ေလာက္က စ ၿပီး ရုိဟင္ဂ်ာ ဆုိတာကုိ အသိအမွတ္ျပဳထားျခင္းမွ ဦးေနဝင္းက ရုတ္သိမ္းလုိက္ပါတယ္။ ဦးႏုေခတ္မွာ ရခုိင္ အမ်ိဳးသားမ်ား ျပည္နယ္ေတာင္းစဥ္က ခြဲထြက္ခြင့္ကိုပါေတာင္တာကုိ ဦးေနဝင္းက သတိျပဳၿပီး၊ ရခုိင္အမ်ိဳးသား မ်ားကုိ ႏွစ္သိမ့္ဖုိ႔လား၊ ဒါမွမဟုတ္ ရခုိင္ေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕သုိ႔မဟုတ္ ေဒါက္တာေအးေက်ာ္လုိ ပညာရွင္က ဦးေနဝင္းကို ခ်ဥ္းကပ္ေတာင္းဆုိလုိ႔လားေတာ့မသိပါ၊ (ရုိဟင္ဂ်ာ) ကုိတုိင္းရင္းသား အျဖစ္က ရုတ္သိမ္းလုိက္ပါ တယ္။ ဦးေနဝင္းက ရခုိင္အမ်ိဳးသားေရးဝါဒီမ်ားေက်နပ္ေအာင္၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္၊ သံတြဲေဒသမ်ားပါဝင္ေသာ ရခုိင္ျပည္နယ္ကုိလည္းဖြဲ႔စည္းေပးလုိက္ပါတယ္၊ ရခုိင္ အမ်ိဳးသား မ်ားအေနႏွင့္ ျပည္ နယ္ေတာ့ ရလုိက္ပါတယ္၊ ဒါေပမဲ့ ဦးေနဝင္းသေဘာက် အုပ္ခ်ဳပ္တာပါ။

ဦးေနဝင္းေခတ္ ၂၆ ႏွစ္လုံးလုံး တုိင္းျပည္အတြင္း ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္သမွ်ေသာ ေပၚလစီမ်ားဟာ ဘာတခုမွ မွန္မွန္ကန္ကန္ မရွိခဲ့၊ ေအာင္ျမင္မွဳမရွိခဲ့ပါ။ ပညာေရးေပၚလစီ၊ စီးပြားေရးေပၚလစီ၊ ေငြေၾကးဆုိင္ရာေပၚလစီ၊ ဘာသာေရးဆုိင္ရာေပၚလစီ၊ ဘာမွမမွန္ခဲ့ဘူး။ ဒီလုိဘဲ လူမ်ိဳးစုေရးရာေတြမွာ ကုိင္တြယ္ပုံကလည္းမမွန္ပါဘူး။

 ရခုိင္ျပည္ကိစၥမွာလည္း အဖုအထစ္မ်ားနဲ႔ အက္ေၾကာင္းထင္ေနတဲ့ ရခုိင္အမ်ိဳးသားေရး အစြန္းေရာက္သူမ်ားနဲ႔ (ရုိဟင္ဂ်ာ)ဆုိသူ အစြန္းေရာက္တုိ႔အၾကား က်ားကြက္ေရြ႕ေနပါတယ္။  ရုိဟင္ဂ်ာဆန္႔က်င္သူ မ်ားေက်နပ္ ေအာင္ ရုိဟင္ဂ်ာဆုိသူမ်ား ကုိ ေမာင္းထုတ္ျပလုိက္၊ ျပန္ေခၚလုိက္နဲ႔  ကုလသမဂ ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္လည္ေနရာ ခ်ထားေရး အစီအစဥ္က လာတဲ့ႏိုင္ငံျခားေငြ မ်ားကုိ အထက္လည္းအထက္အလုိက္၊ ေအာက္ကလည္း ေအာက္ အလုိက္ ဗိုက္မဆန္႔၊ အိတ္မ ဆန္႔ ေလာက္ေအာင္ ထည့္ၾကတယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းေျပာဆုိခဲ့ၾကပါတယ္။ ထရန္စ္ပဲရင့္စီ တုိ႔ အေကာင္တီဘီလီတီတုိ႔ ဘယ္တုန္းက မွ မရွိခဲ့တာ ဘဲ၊ ႏိုင္ငံျခားေငြက သူတုိ႔ဘဲ ကုိင္ခြင့္ရွိတာဘဲ။ ဒီၾကားထဲ ေငြယူလူသြင္းဆုိတာလည္းရွိပါတယ္လုိ႔ဆုိတယ္။ ဒါကုိ ရခုိင္အမ်ိဳး သားမ်ားေအာင့္သက္သက္နဲ႔ခံေနရသလုိ၊ (ရုိဟင္ဂ်ာ) ဆုိသူမ်ား ချမာလည္း ဇေကာထဲ ေလာက္စလုံး ထည့္လိမ့္သလုိ အလူးအလဲခံေနရပါတယ္။

ဦးေနဝင္းေခတ္မွာ (ရုိဟင္ဂ်ာ) ဆုိတာကုိ ရုပ္သိမ္းလုိက္ေတာ့ (ရုိဟင္ဂ်ာ) လက္နက္ကုိင္ေတြ ထပ္ေပၚ လာပါတယ္။ ဒီေတာ့ (ရုိဟင္ဂ်ာ) လက္နက္ကုိင္မ်ားနဲ႔ ရခုိင္အမ်ိဳးသား လက္နက္ကုိင္မ်ားအၾကား ထပ္မံေပၚ လာတဲ့ နယ္ေျမကိစၥ၊ လက္နက္ကိစၥ စတဲ့ပဋိပကၡ ကေလးေတြကလည္း၊ ဆုိခဲ့တဲ့ အဖုအထစ္မ်ားကုိ အစုိင္အခဲ ျဖစ္ ေစလာပါတယ္။

ေျပာရရင္ေတာ့ ရခုိင္အမ်ိဳးသားမ်ားက (ရုိဟင္ဂ်ာ) ဆုိတာဟာ ဘဂၤါလီေတြ ပါလုိ႔ တြင္တြင္ေျပာေနပါတယ္။ သူတုိ႔ေျပာတာ သဘာဝက်တယ္လုိ႔ဆုိလုိ႔ရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ (ရုိဟင္ဂ်ာ)ဆုိသူေတြ ေျပာတဲ့ စကားက ဘဂၤါလီႏြယ္တဲ့စကား (ဒုိင္ယာလက္စကား)၊ ေနထုိင္တဲ့အရပ္က ဘဂၤလာေဒရွ္႕ နယ္နိမိတ္နဲ႔ နယ္စပ္ ျဖစ္ေနတဲ့ ရခုိင္ျပည္အေနာက္ဘက္ျခမ္းမွာ။ ဘဂၤလာေဒရွ္႕ ဆုိတာက စစ္တေကာင္း ေတာင္တန္းပါဝင္တဲ့ တခ်ိန္ကအေရွ႕ဘေဂၤါလ္ျပည္ပါ။ အေနာက္ဘေဂၤါလ္ျပည္က လက္ရွိအိႏၵိယႏိုင္ငံထဲမွာပါ။ အေရွ႕ ဘေဂၤါလ္ ေကာ အေနာက္ဘေဂၤါလ္ေကာ အဓိကအားျဖင့္ ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးအမ်ားစုေနထုိင္ၾကတာပါ။ စကားအား ျဖင့္က ေတာ့ ဒုိင္ယာလက္ခြဲေတြအမ်ားႀကီးပါ။ ဘာသာကေတာ့ အေရွ႕ဘေဂၤါလ္(ဘဂၤလာေဒရွ္)က ဘဂၤါလီ မြတ္စလင္ မ်ားတယ္၊ ဘဂၤါလီဗုဒၼြဘာသာ၊ ဘဂၤါလီဟိႏၵဴ နဲ႕ ဘဂၤါလီ ခရစ္ယာန္ေတြလည္းရွိပါတယ္။ အေနာက္ ဘေဂၤါလ္ ျပည္နယ္မွာေတာ့ ဟိႏၵဴနဲ႔ ဗုဒၼြဘာသာဘဂၤါလီက ပုိမ်ားပါတယ္။ သမုိင္းေၾကာင္းအရ စစ္တေကာင္းေတာင္ တန္းေဒသအပါအဝင္ ဘေဂၤါလ္ ၁၂ ၿမိဳ႕ကုိ ရခုိင္ဘုရင္မ်ား နဲ႔ ဘဂၤလားဘုရင္မ်ား ဘတျပန္က်ားတျပန္ မင္းလုပ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ၾကတာ အထင္အရွားရွိပါတယ္။ ရခုိင္ေတြက ဗမာျပည္ကုိလာ ေရာက္အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အႀကိမ္ေရ ရွားေပမဲ့ စစ္တေကာင္းျပည္ကုိ သြားအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အႀကိမ္ေရကမ်ားပုံရပါတယ္။ ရခုိင္ဘုရင္မ်ားဟာ မြတ္စလင္ဘြဲ႕အမည္ ခံယူအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တာေတြလည္း ရခုိင္သမုိင္းမွာရွိပါခဲ့ပါတယ္။ သမုိင္း ေၾကာင္းအရကလည္း ဆက္စပ္မွဳရွိေနတယ္။ နယ္စပ္လည္းျဖစ္ေနတယ္ဆုိရင္ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးဟာ ဟုိဘက္ဒီ ဘက္ႏွစ္ႏိုင္ငံ ခြရွိေနတတ္တာကေတာ့ သဘာဝ ေတာ့က်ပါတယ္။

ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြ နယ္ေျမဆက္စပ္ေနတဲ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္းမွာေကာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာပါသက္ဆုိင္ရာႏိုင္ငံ၏ တုိင္းရင္းသားေတြ အျဖစ္ ရွိေနတယ္ဆုိရင္၊ ကခ်င္လူမ်ိဳးေတြ၊ ဝလူမ်ိဳးေတြ တရုပ္ျပည္ထဲမွာေကာ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ မွာပါ သက္ဆုိင္ရာႏိုင္ငံ၏ တုိင္းရင္းသားေတြအျဖစ္ရွိေနတယ္ဆုိရင္၊ ဘဂၤါလီဆုိတာ ရခုိင္ျပည္နယ္ထဲမွာေကာ ဘဂၤလာေဒရွ္႕ထဲမွာေကာ သက္ဆုိင္ရာႏိုင္ငံ၏ တုိင္းရင္းသားေတြျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ ျငင္းရင္ေကာ လက္ေတြ႔ က် မလား၊ သဘာဝက်မလားဆုိတာ စဥ္းစားဘြယ္ရာျဖစ္ပါတယ္။  

လူမ်ိဳးတမ်ိဳးဟာ သူတုိ႔လူမ်ိဳးအားလုံးသေဘာတူၿပီး လူမ်ိဳးအမည္ကို ေျပာင္းလဲသုံးစြဲေခၚေဝၚမယ္ဆုိရင္ သူတုိ႔ အခြင့္အေရးဘဲ၊ ေခၚေဝၚခြင့္ရွိမယ္ထင္ပါတယ္။

 သူတုိ႔က တဖက္က ဘဂၤါလီမ်ားနဲ႔ ေျပာစကား ဒုိင္ယာလက္ မတူတဲ့အတြက္ ဟုိဘက္က လူမ်ားနဲ႔ သီးျခားျဖစ္ ခ်င္ လုိ႔ သူတုိ႔ကိုယ္ သူတုိ႔ (ရုိဟင္ဂ်ာ) လုိ႔ေျပာင္းလဲ ေခၚေစလုိတဲ့သေဘာျဖစ္မယ္လုိ႔ယူဆရပါတယ္။ သူတုိ႔က ပုိအသိဆုံးျဖစ္မွာပါ။ ေနာက္တခုက ဘဂၤါလီလုိ႔သတ္မွတ္လုိက္ရင္ သူတုိ႔ကုိ ႏိုင္ငံျခားသားတံဆိပ္ကပ္ ၿပီးတြန္းပုိ႔မွာ စုိးရိမ္ပုံရပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္က (ရုိဟင္ဂ်ာ) ဆုိသူပညာတတ္လူငယ္ တစ္ေယာက္ စကားေျပာၾကည့္တုံးက၊ ..ခင္ဗ်ားတုိ႔က ရခုိင္အမ်ိဳးသားေတြနဲ႔နီးနီးစပ္စပ္ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ေနဖုိ႔လုိတာေပါ့…လုိ႔ က်ေနာ္ေျပာေတာ့၊… ဒီလူငယ္ျပန္ေျပာတာက …က်ေနာ္တုိ႔က ေနခ်င္ပါတယ္..ေနတယ္… သူတုိ႔က က်ေနာ္တုိ႔ ကုိ တခါတည္းအမ်ိဳးပါျပဳတ္ေအာင္ ဘဂၤါလီကုလား၊ ႏိုင္ငံျခားသား ဆုိၿပီး ေမာင္းထုတ္ေန တယ္ေလ…ဗမာကုိေခၚ တယ္၊ ဗမာစစ္တပ္ကုိေခၚတယ္၊ က်ေနာ္ တုိ႔ကုိ ေမာင္းထုတ္တယ္။ က်ေနာ္တုိ႔က ဒုကၡေတာ့ေရာက္ တယ္ေလ… ဒါေပမဲ့ မျပဳတ္ဘူး.. သူတုိ႔က ဒုကၡမေရာက္ဘူး… တျဖည္းျဖည္းကုန္လာၿပီ..တဲ့။ အင္း…စဥ္းစား စရာေတာ့ ေကာင္းသား။

၉၂ ခုႏွစ္ေလာက္ကထင္ပါတယ္၊ ခ်င္းမုိင္မွာ လူအခြင့္အေရးသင္တန္းတစ္ခုမွာ ဆရာဦးတင့္ေဇာ္က ဘာသာျပန္လုပ္ေပးေနတုန္း သူနဲ႔ ရုိဟင္ဂ်ာ ကိစၥေမးျမန္ၾကည့္ျဖစ္တယ္။ ဦးတင့္ေဇာ္ ရွင္းျပတာက ရခုိင္ျပည္မွာ ေရွး အစဥ္အဆက္ကတည္းက မြတ္စလင္ေတြ အတူတကြ ေနထုိင္လာခဲ့တယ္ဆုိတာ ျငင္းဘြယ္မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာဆုိတာ မရွိခဲ့ဘူး။ ေရွးက ရုိဟင္ဂ်ာဆုိတာမရွိဘူး၊ လူဦးေရကလည္း ရွိသင့္တယ္ထင္တာထက္ မ်ားေနတယ္လုိ႔ဆုိတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္ နဂါးမင္းစစ္ဆင္ေရးတုန္းက ထြက္သြားတာထက္ ျပန္လက္ခံလုိက္ရတာက ပုိမ်ားတယ္လုိ႔ဆုိတယ္။ ကုိယ့္ဆီကမဟုတ္ရင္ ျငင္းခြင့္ရွိတာဘဲ (မ်ားမ်ားလက္ခံေလ ကုလသမဂ ဒုကၡသည္ ျပန္လက္ခံေရး အစီအစဥ္အရေပးတဲ့ေဒၚလာ ေငြပုိရေလေလ ေၾကာင့္မ်ားလားမသိပါ။)

(ရုိဟင္ဂ်ာ) ရွိျခင္း၊ မရွိျခင္း လက္ခံျခင္း၊ မခံျခင္း အျငင္းပြားကိစၥကုိ က်ေနာ္အေနနဲ႔ ေထာက္ခံျခင္း၊ ကန္႔ကြက္ ျခင္း မလုပ္ခဲ့ပါ။ အခုလည္းလုပ္မည္မဟုတ္ပါ။ ဘာ့ေၾကာင့္ လဲဆုိေတာ့ ေရွ႕ေနႀကီး ခုိင္ေစာထြန္း ရဲ႕စကား အသြားအလာ ကုိသတိျပဳမိၿပီးသကာလ ဒီလူမ်ိဳးစုႏွစ္စု(ရခုိင္ႏွင့္ရုိဟင္ဂ်ာဆုိသူတုိ႔) တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ နားလည္မွဳရ ေျပလည္သြားခဲ့ၾကရင္ ၾကားထဲကက်ေနာ္မ်ားတုိ႔ ငေပါႀကီး ျဖစ္က်န္ခဲ့မွာစုိးတာေၾကာင့္၊ ၿပီးေတာ့ ေရွ႕မ်က္ႏွာ ေနာက္ထားၿပီးက်ေနာ္ ေထာက္ခံမိ(သုိ႔မဟုတ္)မေထာက္ခံမိတာ မွားပါတယ္လုိ႔ စိတ္တြင္းကေသာ္ လည္း ေကာင္း၊ အျပင္ပန္းအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ေတာင္းပန္ရမဲ့အလုပ္မ်ိဳးမလုပ္ျခင္ တာေၾကာင့္လုိ႔ပါ။ ဒါ့အျပင္ ေကာင္းေသာအႀကံျပဳျခင္းအားျဖင့္ အားလုံးႏွင့္ ထာဝရမိတ္ေဆြ ညီေနာင္မ်ားအျဖစ္သာေနလုိ၍ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဒီလုိအႀကံျပဳလုိက္ရပါတယ္။ အထက္တြင္ ဆုိခဲ့သည့္ အဖုအထစ္ေတြေရာဂါႀကီး ေပ်ာက္ကင္းဖုိ႔ ဆုိရင္ လက္ရွိသြားေန တဲ့နည္းလမ္းက ႏိုင္ငံေရးအသျပာဆရာဝန္ကုိ အားထားကုေနသလုိျဖစ္ေနတယ္။ ေပ်ာက္ေတာ့ေပ်ာက္မယ္။ ေရာဂါေရာ လူနာေရာ တပါတည္းပါ။ ဒါေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္ညီေနာင္အေနျဖင့္ ေမာင္ႏွစ္မမ်ား အခ်င္းခ်င္းအတြင္း  ကိန္းေအာင္းေနတဲ့ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး အစြဲအလမ္းေတြ၊ အာဃာတ ေတြ၊ သံသယေတြ၊ စုိးရိမ္စိတ္ေတြကုိေဘးဖယ္ထုတ္ၿပီး အရင္းအျမစ္ ကုိ ဓမၼဒိဌာန္က်က် စဥ္းစားအေျဖရွာပါမွ ရခုိင္ျပည္သူတရပ္လုံး ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာေရး၊ တုိးတက္ေရးမ်ားကုိ လုပ္ငန္းကုိ အားသြန္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၾကမည္ သာျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ဆက္လက္၍ ဒီကိစၥကုိစိတ္ဝင္စား ေဆြးေႏြးေနသူမ်ားအေနျဖင့္လည္း၊ ရခုိင္ျပည္သူ ညီ အစ္ကုိေမာင္ႏွစ္မမ်ား စုစည္းညီညြတ္လွ်က္၊ တုိးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေသာေဒသ သူ ေဒသသားမ်ား အျဖစ္ေရာက္ၾက ရ ေလေအာင္ အျပဳသေဘာျဖင့္ အေလးအနက္ထား စဥ္းစားေဆြးေႏြးေပး သင့္ပါေၾကာင္းတုိက္တြန္းလုိက္ရပါ တယ္။

ဝင္းေမာင္ (ဟဲဟုိးသား)

၁၁ ရက္၊ စက္တင္ဘာလ၊ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္။