သမၼတဦးသိန္းစိန္ထံသုိ႔ အိတ္ဖြင့္ေပးစာ

သမၼတဦးသိန္းစိန္ထံသုိ႔ အိတ္ဖြင့္ေပးစာ

သို႔

သမၼတၾကီး

ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္

ေနျပည္ေတာ္။

ရက္စြဲ။ ၁၂ – ၁၂ – ၂၀၁၂။

(၁) ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္နာမကို တစ္ပါတီ၊စစ္အစိုးရကာလမွအပ ေရွးယခင္ကတည္းကသံုးစြဲျခင္း။ 

(၂) ရခိုင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏႐ိုဟင္ဂ်ာသံုးစြဲျခင္းကိုကန္႕ကြက္ျခင္းအား ေခ်ပျခင္း။ 

႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုေသာ အမည္နာမကို ရခိုင္ျပည္ရွိ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားက လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၅၀က တည္းက သံုးစြဲခဲ့ေၾကာင္း သမိုင္း မွတ္တိုင္မ်ား တြင္ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေန၀င္း၏ တစ္ပါတီ အာဏာရွင္ စနစ္ေၾကာင့္ ျမန္မာလူထု၏ သမိုင္းေၾကာင္း အခြင့္ အေရးမွန္ သမွ် ဆံုး႐ႈံး ခဲ့ရသည္ကို မစဥ္းစားဘဲ ေရွးအစိုးရ အဆက္ဆက္ကေရာ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုသည့္ အေခၚအေ၀ၚကိုေသာ္ လည္းေကာင္း၊ တိုင္းရင္းသား ဆိုသည့္ အခ်က္ ကိုေသာ္လည္းေကာင္း လက္ခံ ထားျခင္း မရွိခဲ့ပါဘူးဟု ေျပာဆိုေနေသာ အၾကီးအကဲ မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရး  ေခါင္းေဆာင္ မ်ားကို ေအာက္ပါ အတိုင္း သမိုင္းေၾကာင္း အမွန္ႏွင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ တိုင္းရင္းသား မ်ားပါ ဟု အၾကံျပဳ ေတာင္းဆို အပ္ပါသည္။

၁။ နယ္ခ်ဲ႕ၿဗိတိသွ် အစိုးရ လက္ထက္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တုိင္းရင္းသား အားလံုးသည္ လူမ်ိဳးစုေရး ရာ ႏိုင္ ငံေရးမရွိ၍ လြတ္လပ္ေရး အတြက္ တိုင္းရင္း သားေပါင္းစံု ႐ုန္းကန္တိုက္ပြဲ၀င္ ရေသာ အခ်ိန္ကာလ ျဖစ္ၿပီး လူမ်ိဳး နာမည္ ကိစၥ ေပၚေပါက္စရာ အေၾကာင္းမရွိေသးပါ။

၂။ ဘိုးေတာ္ဘုရားလက္ထက္ႏွင့္ ရခိုင္ဘုရင္လက္ထက္တြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာဟူေသာ အမည္နာမကို မဟာေမ ဒင္ မ်ားကိုသာေခၚဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။

၃။ လြတ္လပ္ေရး ဖခင္ၾကီးဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးႏုတို႔က အဆိုပါ သမိုင္း ေနာက္ခံ မ်ားကို ေကာင္းမြန္စြာ သိရွိေသာေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္၏ မဟာေမဒင္မ်ားကို ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးႏွင့္ တိုင္းရင္းသား ပါဟု ေအာက္ပါ တိုင္းရင္းသားအခြင့္ အေရးအျပည့္ အ၀ကို ေပးခဲ့ဖူးေၾကာင္း တင္ျပလို ပါသည္။

(၁) ႐ိုဟင္ဂ်ာ အသံုးအႏႈန္းကို ဘယ္ႏိုင္ငံေရး သမားမ်ား၊ ေရွးအစိုးရ ေခတ္အဆက္ဆက္က အသံုး မျပဳထား ပါဘူးလို႕ ေစာဒကတက္ျခင္း အေပၚ ႏိုင္ငံေတာ္အၾကီး အကဲႏွင့္ တခ်ိဳ႕ေသာ အဖြဲ႕အစည္း မ်ား အားရွင္းလင္း ခ်က္။

႐ိုဟင္ဂ်ာတို႕၏ေနာက္ခံသမိုင္း အေျခခံအားလံုးကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးႏုတို႔ သိေသာေၾကာင့္ (၁၉၄၇) ခုႏွစ္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္တြင္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲရန္ တစ္ျခား တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုမ်ား နည္းတူ ႐ိုဟင္ဂ်ာ တိုင္းရင္းသားမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္ (၂)ဦး ကိုဖိတ္ေခၚ ပါ၀င္ ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ရခိုင္ျပည္ရွိမြတ္စလင္မ်ားကို တျခား တိုင္းရင္း သား မ်ားနည္းတူ အခြင့္အေရးအျပည့္အ၀ေပးမည္ဟုအာမခံခဲ့ဘူးသည္။ လာမည့္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္မွာ ႏိုင္ငံျခား သားမ်ား မပါေစရဟု ေအာင္ဆန္းအက္တလီစာခ်ဳပ္မခ်ဳပ္မီ အေရးဆို ခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ရခိုင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းရွိ တိုင္းရင္းသား ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္တြင္ ပါ၀င္ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။

(၁)     ဦးဆူလ္တာန္အာမဒ္ႏွင့္ (၂)ဦး အဒူလ္ဂဖါးတို႔ ၁၉၄၇ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ေရး ဆြဲေရး ေကာ္ မတီ (၃၅) ဦးမွာပါ၀င္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ခုဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဟူသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ ေရးအတြက္ အေျခခံ အုတ္ျမစ္ျဖစ္ရာ၊ ဤမွ်အေရးၾကီးေသာ တိုင္းေရးျပည္ေရးကိစ္ၥမ်ားတြင္ တျခား တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ တန္းတူအခြင့္အေရးေပးရမည္ဟု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကိုယ္တိုင္ ခံယူ ခဲ့ေၾကာင္း ျဖစ္သည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ ဤအခြင့္အေရးသည္ ဦးစားေပးအခြင့္ အေရးျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါကိစၥကို ၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၁ ရက္မွ ၁၂ ရက္ထိ ပထမပင္လံုညီလာခံတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ကိုယ္စား ပါ၀င္ခဲ့ေသာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးႏုမွ ျပည္ေထာင္စုအေရး သိေသာေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳး မ်ားအား တုိင္းရင္းသားအခြင့္အေရး အျပည့္အ၀စံုစံုလင္လင္ ေပးခဲ့ဖူးေၾကာင္း သမိုင္း မွတ္တိုင္အျဖစ္ ရွိခဲ့ပါသည္။

၎အျပင္ ဗမာလူမ်ိဳးစုမဟုတ္ေသာ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မွ………….

- အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္အတူ ပင္လံုညီလာခံကို လက္တြဲ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ၊

- လြတ္လပ္ေသာျမန္မာႏိုင္ငံ၏ပထမဆံုးသမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံရသူ၊

- သမၼတအျဖစ္မွ အနားယူၿပီး လူမ်ိဳးစုဥကၠ႒အျဖစ္ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္သူ၊

- သီေပါမင္းႏွင့္ စုဖုရားလတ္ အရွင္ႏွစ္ပါးကို အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သြားစဥ္ ဖခင္ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြား ဆာစ၀္ေမာင္က နယ္ခ်ဲ႕ကိုျပန္တိုက္ခိုက္ရန္ၾကိဳးစားသူ၏သားျဖစ္သူ ပထမ ဆံုး ျမန္မာ သမၼတၾကီး စ၀္ေရႊသိုက္မွ

“ကၽြန္ေတာ္တို႔ကဲ့သို႕ပင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႕သည္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာင့္ ရွမ္း တို႕ မွာ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ရာတြင္ျခားနားမႈမရွိပါ” ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဦးဆံုးသမၼတၾကီး စ၀္ေရႊသိုက္မွ အတိ အလင္း မီးေမာင္းထိုး မွတ္တမ္းျပဳစကားကို ေျပာျပခဲ့သည္။

၁၉၅၄ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ(၂၅)ရက္ေန႔၊ ည ၈ နာရီအခ်ိန္တြင္ ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာ ႏိုင္ငံေတာ္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု၏ အသံလႊင့္ မိန္႔ခြန္းမွ ေကာက္ႏုတ္ခ်က္

“ျပည္ေထာင္စုရဲ့ အေနာက္ေတာင္ဖက္မွာ ရခိုင္တိုင္းရွိတယ္၊ အဲ့ဒီရခိုင္တိုင္းရဲ႕ စစ္ေတြခရိုင္ထဲမွာ ဘူးသီးေတာင္   နွင့္ေမာင္ေတာဆိုတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္(၂) ၿမိဳ႕နယ္ရွိတယ္။ အဲဒီၿမိဳ႕နယ္ (၂) ၿမိဳ႕နယ္ဟာ အေရွ႕ ပါကစၥတန္ႏွင့္ နယ္ခ်င္း ဆက္စပ္ေန တယ္၊ ဒီဘူးသီးေတာင္    နွင့္ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ အတြင္း မွာ ေန ထိုင္ၾက တဲ့ ျပည္ေထာင္စုသားမ်ားဟာ မ်ားေသာ အားျဖင့္ “႐ိုဟင္ဂ်ာ” အမ်ိဳးသားမ်ားျဖစ္ၿပီး မြတ္စလင္ မ်ားျဖစ္ၾကပါ တယ္” ဟု အသံလႊင့္မိန္႕ခြန္း ရွင္းလင္းခ်က္စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ (၃) တြင္ ေဖာ္ျပထားပါသည္။

ျပည္ေထာင္စုသမၼတႏိုင္ငံေတာ္ ဒုတိယ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီး ဦးဗေဆြ၏ လူထုအစည္း အေ၀း မိန္႕ခြန္းေကာက္ႏုတ္ခ်က္။

၁၉၅၉ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ(၃-၄)ရက္ေန႕မ်ားတြင္ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ လူထုအစည္း အေ၀း ၌ ေအာက္ပါအတိုင္း မိန္႔ခြန္းႁမြက္ၾကားခဲ့ပါသည္။

“႐ိုဟင္ဂ်ာ”လူမ်ိဳးစုသည္ လူနည္းစု မ်ားျဖစ္ၾကေသာ ရွမ္း၊ခ်င္း၊ကခ်င္၊ကရင္၊ကယား၊မြန္၊ရခိုင္ စေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ တန္းတူျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေရွးႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာက ရာဇ၀င္ အ ရ ေနထိုင္ လာခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ ၎တို႔သည္ သစၥာသမာ ဓိႏွင့္ျပည့္စံုကာ တိုင္းရင္းသား အျခားလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီး စြာခ်စ္ၾကည္ ၾကေၾကာင္း ရာဇ၀င္ အေထာက္အထား မ်ားႏွင့္ မိန္႔ၾကားသြား ခဲ့ပါသည္။

(၁၅.၅.၆၁) ေန႕မွစ၍ ႐ိုဟင္ဂ်ာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု၏ အစီအစဥ္တစ္ရပ္ကို တစ္ပတ္လွ်င္(၃) ၾကိမ္ ႏႈန္းျဖင့္ ဒုတိယျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္မွ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဘာသာစကားျဖင့္ အသံလႊင့္ခြင့္ ရရွိခဲ့ပါသည္။ ထိုသို႕ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဘာသာ အစီအစဥ္ျဖင့္ အသံလႊင့္ခဲ့သည့္ကိစၥကို ျပန္ၾကားေရးႏွင့္ အသံလႊင့္ ဦးစီးဌာန ထုတ္ ႏွစ္ (၃၀)ျမန္မာ့အသံစာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ(၇၁)တြင္ တရား၀င္ေဖာ္ျပ ထားသည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။

ျမန္မာ့အသံ (၂၅) ႏွစ္ေျမာက္ ေငြရတုသဘင္ စာအုပ္အျဖစ္ ၁၉၇၁ခုႏွစ္ ၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ ေသာတရွင္ မဂၢဇင္းကိုထုတ္ေ၀ခဲ့ရာ ထိုစာအုပ္စာမ်က္ႏွာ(၅၅)တြင္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္မွစ၍ တိုင္းရင္းသား ဘာသာ စကား မ်ားျဖင့္ စတင္အသံလႊင့္ခြင့္ျပဳခဲ့သည့္ ရက္စြဲမ်ားကိုေဖာ္ျပရာ၌ ၁၉၄၇ခုႏွစ္တြင္ အဓိက ရွမ္းႏွင့္ ကခ်င္ ဘာသာ၊ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ တြင္ စေကာကရင္ႏွင့္ပိုးကရင္ဘာသာ၊ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္တြင္ ခ်င္းဘာသာ၊ ၁၉၆၁ခုႏွစ္ တြင္မြန္ ဘာသာ၊ ပအို႕၀္ဘာသာ၊ လားဟူဘာသာ၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာဘာသာႏွင့္ ကယားဘာသာတို႕ အသံလႊင့္ ခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါသည္။

လူသားမ်ိဳးႏြယ္အခ်ိဳ႕သည္ မူလကသမိုင္းစဥ္အရ ၎တို႕ေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကသည့္ လူမ်ိဳးအမည္မွ လည္းေကာင္း၊ ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ရာလူမ်ိဳး အမည္ကိုေျပာင္းလဲမွည့္ေခၚ သတ္မွတ္လာခဲ့ၾကျခင္း ကို လည္းေကာင္း အျခား လူတစ္စု၊ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးက ကန္႕ကြက္ခြင့္ရွိမည္မဟုတ္ေခ်။ လူတိုင္းလူတိုင္း ကိုယ့္ၾကမၼာ ကိုယ္ဖန္ တီးႏိုင္ေသာ (ဖန္တီးခြင့္) လူသားတို႕၏ ေမြးရာပါအခြင့္ အေရးတစ္ရပ္ျဖစ္ သည္ဟု ခံယူပါသည္။

ဥပမာ….ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယခင္က “လ၀”လူမ်ိဳးမွ”၀”လူမ်ိဳး၊ “ကရင္နီ”မွ”ကယား”လူမ်ိဳး၊ “တလိုင္း”လူမ်ိဳးမွ “မြန္”လူမ်ိဳးဟုလည္းေကာင္း အသီးသီး ေျပာင္းလဲေခၚေ၀ၚလာခဲ့ၾကသည္။ ယခုမူ “Burma” မွ “Myanmar” ဟု ေျပာင္းလဲေခၚပါရန္ ႏိုင္ငံေတာ္အၾကီးအကဲမွ တစ္ကမၻာလံုးအား ညႊန္ၾကား ရာ ျမန္မာ ဟု ေခၚေ၀ၚၾက သည္ မဟုတ္ပါလား။ အေမရိကန္သမၼတၾကီး ဘာရက္ အိုဘားမား ၏ ေမာ္ကြန္း၀င္ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္ (၁၉.၁၁.၂၀၁၂)ခု မြန္းလြဲ(၂း၄၀)မိန္႔ခြန္း အစခ်ီတြင္ “မဂၤလာပါျမန္မာႏိုင္ငံ”ဟု ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲခဲ့သည္။ သို႕အတြက္ ေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္ရွိ အစၥလာမ္ ဘာသာကိုးကြယ္ေသာ မြတ္စလင္လူမ်ိဳးႏြယ္ စုမ်ားသည္ (၁၇)ရာစုမွစ၍ ႐ိုဟင္ဂ်ာဟု မိမိလူမ်ိဳးအမည္ နာမကို ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲခဲ့သည္မွာ ေနာက္ခံသမိုင္းေၾကာင္းအရ ထင္ရွားေနေပသည္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာနာမည္ကို လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပိုင္းမွစ၍ စတင္သံုးစြဲခဲ့ သည္ဟု ဆိုျခင္းမွာ လံုး၀(လံုး၀)မွန္ကန္မႈ မရွိေၾကာင္း သက္ေသျပ၍ ရွင္းျပလိုပါသည္။

(၂)။ ကမၻာ႕သမိုင္းမွတ္တမ္းအေနျဖင့္…………

(1) Buchanan သည္ ၁၇၉၀ ခုႏွစ္ A Comparative Vocabulary of some of the Language spoken in the Burma Empire တြင္ The First is that spoken by the Mohammedans, who have been long settled in Arakan and who called themselves Rooingar (or) native of Arakan ဟုေဖာ္ျပထားပါသည္။ (ထို႔ေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာသည္ ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာမဟုတ္သည္မွာ ေသခ်ာ ၿပီး ရခိုင္ေဒသရွိ မဟာေမဒင္ ဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားပါသည္။)

(2) တတိယစာအုပ္မွာ ဂ်ာမန္ဘာသာျဖင့္ေရးထားသည္ကိုေတြ႔ရပါသည္။ ကိုးကားေသာ အဂၤလိပ္ စာအုပ္တြင္ (Curchill) Collection of Voyages in travels London, 1732 f.t. VI, Page 697 spp ဟု အဂၤလိပ္စာအုပ္မ်ား ရွိေပသည္။ ထိုစာအုပ္တြင္ Rooinga (Rohingya) ေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္ ဂ်ာမန္ဘာသာျဖင့္ …. In Ost, Indien diesseitsdes Ganges in Arakan Sinddiese Zwey Sprachen Mischengen der benuchbarten, Rooinga order Ruinga von Hindi, Rukheng (S. Arakan) and Arabischen Gesprochen von dortigen Muhamedanerm ဟူ၍ေတြ႕ရွိရပါသည္။

(3) Classical Journal တြင္လည္း ကမၻာ့အထင္ကရ ဘာသာစကားမ်ား၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွရွိ ဘာသာစကားမ်ား၊ အိႏ္ၵိယ၊ သီဟိုဠ္ရွိ ဘာသာစကားမ်ားကို ေလ့လာခဲ့ဖူးသည္။ ၎အျပင္ ေရွးေဟာင္း ကမၻာလွည့္မ်ားျပဳစုထားေသာ မွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ၎စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ(၁၀၇)တြင္ ျမန္မာျပည္ရွိ Rooinga, Rossawn, Banga, Burmah တို႕၏ Numerals ဂဏန္း တစ္မွတစ္ဆယ္ အထိ ႏိႈင္းယွဥ္ေဖာ္ျပထားသည္။ စာမ်က္ႏွာ(၅၃၅) Index မွာလည္း Rooinga (ယေန႕႐ိုဟင္ဂ်ာ) Language ကိုစာမ်က္ႏွာ(၃၄၈)သို႕ၾကည့္ရန္ဟု အညႊန္းျပထားသည္။ ရခိုင္ျပည္တြင္ Rooinga ဟူေသာလူမ်ိဳးႏွင့္ အမည္နာမသည္ အတည္တက်ရွိသည့္ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးရွိ ေနေၾကာင္း ထင္ရွား ေပသည္။

ဤ အေထာက္အထား သည္ ျမန္မာ ဘုရင္ဘိုးေတာ္ဘုရား လက္ထက္ႏွင့္ မတိုင္ခင္မွတ္တမ္း ျဖစ္ၿပီး၊ ၁၄၀၆ ခုႏွစ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး၀လီခန္ ႏွင့္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး စန္ဒီခန္တို႔ျဖင့္ ပါလာေသာေနာက္လိုက္ ဗိုလ္ပါမ်ားကို နရမိတ္လွ (စူေလမန္ရွား)က ရခိုင္ျပည္နယ္၌ပင္ သစၥာရွိၿပီးေအးခ်မ္းစြာ ေနထိုင္သြားရန္ စီစဥ္ေပး ခဲ့သည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ၀လီခန္ႏွင့္ စန္ဒီခန္ တို႕ေၾကာင့္ အစၥလာမ္ယဥ္ေက်းမႈ ပ်ံ႕ႏွံ႕လာသည္မွာ အထင္အ ရွား ျဖစ္ပါသည္။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ရွိ ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္ စႏ္ၵီခန္ဗလီမွာ ထင္ရွားေသာ အမွတ္အသား လကၡဏာ လည္းျဖစ္ပါသည္။ အာရကန္ တြင္ ဗုဒၶဘာသာကို အစဥ္တစိုက္ လက္ခံ ယံုၾကည္ကိုး ကြယ္ ေနသူအနက္ မွ အခ်ိဳ႕မွာ အစၥလာမ္ဘာသာသို႕ ကူးေျပာင္း ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ လာသူမ်ား ရွိေၾကာင္းကို လည္း (ရခိုင္အမ်ိဳးသား) ဓည၀တီ  ဆရာေတာ္ ဦးဥာဏက ရခိုင္ရာဇ၀င္ ဒုတိယ အတြဲစာ မ်က္ႏွာ (၁၆၁/၁၆၃)တြင္ မင္းဘာၾကီး လက္ထက္ ပါရွန္ အင္ပါယာ ဖတ္တာကာဒီ ဦးေဆာင္ ေသာ သံအမတ္(၃)ဦး ဘုရင့္ထံေရာက္လာေၾကာင္း၊ အိႏိ္ၵယမွ အစၥလာမ္ တရားေဟာ သာသနာျပဳ ဆရာမ်ား ပါလာၾကၿပီး ရခိုင္ ျပည္သူတို႕အား အစၥလာမ္ တရားေတာ္ကို ေဟာေျပာ သင္ၾကားျပသရာ ရခိုင္ အမ်ိဳးသား အခ်ိဳ႕ယံုၾကည္လာၾကၿပီး အစၥလာမ္ဘာသာသို႕ ကူးေျပာင္းခဲ့ေၾကာင္း ၿမိဳ႕ေဟာင္း ၿမိဳ႕သား (ရခိုင္ အမ်ိဳး သား) ပ႑ိတ ဦးသာထြန္းေအာင္ ေရးသားေသာ ရခိုင္မဟာရာဇ၀င္ စာအုပ္တြင္ ထင္ထင္ ရွား ရွား ေရးသား ထားေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ ရခိုင္အမ်ိဳး သားေခါင္းေဆာင္ၾကီး ႏိုင္ငံေတာ္ ေကာင္စီ ၀င္ေဟာင္း သတင္းစာဆရာ (ရခိုင္အမ်ိဳးသား) ဦးလွထြန္းျဖဴက ေရးသားထားေသာ “ေအာင္ပန္းၾကီးေငြ စကားရည္လုပြဲ”စာအုပ္တြင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အခ်ိဳ႕ အစၥလာမ္ ဘာသာသို႕ ကူးေျပာင္း ခဲ့ေၾကာင္း ေရးသား ထားပါသည္။

ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ပညာေရး မဟာဌာနကထိက ဦးၾကည္ ဘီေအ(ရာဇ၀င္ဂုဏ္ထူး) ဘီအီးဒီ၊ ဘီ အယ္လ္ေရး ျမန္မာရာဇ၀င္ သိအပ္ဖြယ္ရာ အျဖာျဖာ စာအုပ္စာမ်က္ႏွာ (၁၂၂)တြင္ (၃) ရာစုေလာက္ ကစၿပီး ဟိႏၵဴဘာသာ ရခိုင္ျပည္ သို႕ေရာက္လာသည္။ ၈ရာစုတြင္မူကား အစၥလာမ္ဘာသာ ေရာက္ရွိ လာၿပီး မ်ား စြာေသာ ရခိုင္တို႕သည္ မြတ္စလင္ ဘာသာ၀င္ မ်ားျဖစ္လာၾကသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ရခိုင္ဘုရင္ မင္း မ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာကို ကိုးကြယ္ၾကေသာ္လည္း သူတို႕၏ ဘြဲ႕မ်ားမွာ မူကား မြတ္စလင္ ဘြဲ႕မ်ားျဖစ္သည္။ ဥပမာ-“ဘေစာျဖဴ” မင္းကို “ကလီမားရွား” ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ “မင္းခေမာင္း” ကို“ဟူစိန္ရွား” ဟူ၍ လည္းေကာင္း မြတ္စလင္ဘြဲ႕ မ်ားျဖင့္ ေခၚဆိုၾကသည္။ျမန္မာ့ဆုိရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီ ပါတီစည္း႐ံုးေရး ဗဟိုေကာ္မတီဌာနခ်ဳပ္မွ ထုတ္ေ၀ေသာ “အေျချပဳ ျမန္ မာႏိုင္ငံေရးသမိုင္း” စာမ်က္ႏွာ(၃၈၇) “မင္းေစာမြန္” (ေခၚ) နရမိတ္လွ(ေခၚ) စူေလမာန္ရွား ၏ ေနာက္ ဆက္ ခံေသာ မင္းဆက္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္။

အမွတ္စဥ္ (၁) မင္းခရီ/နရႏု (နရမိတ္လွ၏ ညီေတာ္ “စူေလမာန္ရွား” ကိုဆက္ခံသူ (ေအဒီ ၁၄၃၄-၁၄၅၉) (အလီခန္) မွ ရခိုင္ ဘုရင္အမွတ္စဥ္ (၁၆)ၾကိမ္ျဖစ္ေသာ သီရိသုဓမၼရာဇာ (ေအဒီ ၁၆၂၂- ၁၆၃၈) (ေဆာလင္ မ္ ရွား)စသည့္ မင္းအဆက္ဆက္ တို႔သည္ ယင္းတို ႔ႏွင့္ ယွဥ္တြဲေဖာ္ျပ ထားသည့္ အတိုင္း မူဆ လင္ ဘြဲ႕အ မည္မ်ားကို ခံယူထားေသာ္လည္း ရခိုင္မင္းမ်ားသာ ျဖစ္ၾကသည္။

မိမိတို႔ ပိုင္နက္အတြင္း အထူးသျဖင့္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ား၏ တန္းတူရည္တူ အခြင့္အေရး ကိုေပး၍ သိမ္းသြင္း စည္း႐ံုး ထားႏိုင္ေစရန္ မဂို ဧကရာဇ္ႏွင့္ နားလည္မႈ ယူထားၿပီး ဘြဲ႕မည္ခံယူ ထားေၾကာင္း ျပသ ရန္ျဖစ္ေပ သည္ဟု ေဖာ္ျပပါရွိပါသည္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႕မွာ ရခိုင္ျပည္သား စစ္စစ္ျဖစ္၍ ၎တို႔ သည္ ျပည္ေထာင္စု ႀကီးအတြက္ ျမန္မာ လူမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ျပည္ေထာင္စုၾကီး၏ မိသားစုအရင္း အခ်ာ ျဖစ္ သည္ ဟု ခံယူပါ သည္။ ျပည္ေထာင္စု သားအားလံုး၏  ေမတၱာကို ရယူေရးသာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ တို႔၏ ပန္း တိုင္ျဖစ္ ပါသည္။

သို႔ျဖစ္ပါ၍ ကၽြႏု္ပ္တို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ မဟာေမဒင္ဘာသာ၀င္မ်ားကို ႐ိုဟင္ဂ်ာဟု ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တိုင္းရင္းသားဟုေသာ္လည္းေကာင္း သတ္မွတ္ေခၚဆိုႏိုင္ရန္ ႏိုင္ငံေတာ္အၾကီး အကဲႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ား၊ တစ္ျခားေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအား (ေလးနက္စြာ)ေလးနက္စြာ တင္ျပ ေတာင္းဆိုအပ္ပါသည္။

မွတ္ခ်က္။ ။ အဆိုပါကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ခ်ဥ္းကပ္ေဆြးေႏြးႏိုင္ရန္လည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသားမ်ားမွ လိုလားေနပါသည္။

(ေက်ာ္စိုးေအာင္)

ရန္ကုန္ၿမဳိ႕

မိတၱဴကို-

- ျပည္ေထာင္စု၀န္ၾကီး ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာန၊

- ျပည္ေထာင္စု၀န္ၾကီး နယ္စပ္ေဒသေရးရာ၀န္ၾကီးဌာန၊

- ျပည္ေထာင္စု၀န္ၾကီး လူ၀န္မႈၾကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ျပည္သူ႕အင္အား၀န္ၾကီးဌာန၊

- ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားအားလံုး။
- အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအားလံုး။